Fiziki şəxslərin faiz gəlirlərindən verginin tutulması
Faiz gəlirlərinin iki dəfə vergiyə cəlb edilməməsi qanunvericilkdə diqqət mərkəzində olan məsələlərdəndir. Mövzunu “vergiler.az” üçün “Business Service Centre” şirkətinin maliyyə və mühasibat işləri üzrə layihə rəhbəri Elxan Babayev şərh edib.
Vergi Məcəlləsinin 123.1-ci maddəsinə əsasən, rezident fiziki şəxsə rezident müəssisə və yə qeyri-rezident müəssisənin daimi nümayəndəliyi tərəfindən ödənilən faizlərdən (gəlir Azərbaycan mənbəyindən əldə edilmişdirsə) ödəmə mənbəyində 10% dərəcə ilə vergi tutulur.
Vergi Məcəlləsinin 123.2-ci maddəsində isə göstərilir ki, faizlərin faktiki sahibi fiziki şəxsdirsə, bu Məcəllənin 123.1-ci və 123.4-cü maddələrinə uyğun olaraq vergi tutulmuş faizlər həmin fiziki şəxslərə ödənildikdən sonra onlardan bir daha vergi tutulmur.
Burada əsas diqqət edilməli məsələrdən biri fərdi sahibkarın əldə etdiyi faiz gəlirini bir daha gəlir vergisinə cəlb etməməkdir.
Misal 1: Fiziki şəxs (fərdi sahibkar) “BB” MMC-yə 10.000 manat pul vəsaitini 2021-ci ilin oktyabr ayının 1-də 1 il müddətinə borc verib. Müqavilənin şərtinə görə, verilən pul vəsaiti üçün illik əlavə 10% tətbiq edilir. Müqavilədə göstərildiyi kimi, faiz məbləği 1 ilin tamamında ödənilib. Faiz gəlirindən vergiləri hesablayaq.
1) Fiziki şəxsin 2021-ci ildə gəliri (A.R.-da alınmış faizlər (1211.1-ci sətir)): 250 manat
Ümumi gəlirdən çıxılmalar (Rezident tərəfindən ödənilən faizlər (1224.2-ci sətir)): 250 manat
Vergi məbləği: 0
2) “BB” MMC hüquqi şəxsin 2021-ci ildə vergi öhdəliyi yoxdur
3) Fiziki şəxsin 2022-ci ildə gəliri: 750 manat
Ümumi gəlirdən çıxılmalar: 750 manat
Vergi məbləği: 0
4) “BB” MMC hüquqi şəxsin 2022-ci ildə
ödəmə mənbəyindən vergisi: 1.000 x 10% = 100 manat.
Beləliklə, 1.000 manat faiz məbləğindən fərdi sahibkar olan fiziki şəxsin vergi öhdəliyi yaranmır. Hüquqi şəxs olan “BB” MMC isə ödəmə mənbəyində 10 faiz vergi tutaraq büdcəyə ödəyir.
Qeyd edək ki, Vergi Məcəlləsinin 110.1-ci maddəsinə əsasən, hüquqi şəxs faizlərin faktiki məbləğini Mərkəzi Bankın dərc etdiyi banklararası kreditlər üzrə faizlərin orta səviyyəsinin 125 faizindən artıq olmamaqla gəlirdən çıxmaq hüququna malikdir.
Mənbə: Vergilər.az
Bizə etibar edərək yararlana biləcəyiniz xidmətlər
- Vergi risklərinin müəyyənləşdirilməsi;
- Büdcə qarşısında öhdəliklərin müəyyən edilməsi;
- Vergi ödəyicisinin təsərrüfat subyektinin, filialın, nümayəndəliyin qeydiyyatı;
- Vergi məsləhətləri və planlaması;
- Vergi məsələləri və biznes əməliyyatları üzrə yaranacaq vergi öhdəlikləri və tənzimləmələri barədə hüquqi rəylərin verilməsi;
- Dövlət orqanları ilə yazışmalar; - Hüquqi və fiziki şəxslərin qeydiyyata alınması;
- Obyektlərin, nəzarət-kassa aparatının və POS-terminalın onlayın qeydiyyatı və qeydiyyatdan çıxarılması;
- Vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyətin müəyyənləşdirilməsi və tədbirlərin görülməsi;
- Təsis sənədlərində edilmiş dəyişikliklərin (qanuni təmsilçi, ünvan, təsisçilərin, nizamnamə kapitalındakı payların, hüquqi şəxsin adının və təşkilatı hüquqi formasının dəyişdirilməsi) və qeydə alınmış faktların sonrakı dəyişikliyinin qeydiyyata alınması.
- Yeni işçilərə əmək kitabçalarının açılması;
- Yeni işçilərin “Elektron Hökümət Portalı” vasitəsilə qeydiyyata alınması, xitam verilməsi və müvafiq dəyişikliklərin edilməsi;
- İşçilərin istehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarının icbari sığorta olunması üzrə tədbirlərin görülməsi.
- Kadr uçotunun təşkili, işçilərlə hesablaşmalar (Əmək haqqı, məzuniyyət, ezamiyyə, kompensasiya, son haqq hesab hesablanması), Qanunvericiliyə uyğun olaraq əmək müqavilələrinin bağlanması, dəyişikliklərin edilməsi və xitam verilməsi;
- Kadr kargüzarlığının aparılması
- Beynəlxalq Audit Standartlarına əsasən maliyyə hesabatlarının auditi;
- Daxili audit;
- Xüsusi audit.
- Maliyyə hesabatlarının auditi
-Biznes planın hazırlanması
-Hüquqi şəxslərin qeydiyyatı, fəaliyyətinin dondurulması və ya ləğvi
- Vergi qanunvericiliyinə əsasən məsləhət xidməti;
- Vergi qanunvericiliyində dəyişikliklər üzrə monitorinq;
- Sadə və xüsusi vergi rejimli şirkətlər üçün vergi tutma prosesinin planlaşdırılması və bu barədə məsləhətlərin verilməsi;
- Vergi ödənişinin optimizasiyası;
- Əmək qanunvericiliyinə əsasən məsləhət xidməti;
- Vergi öhdəlikləri və digər ödənişlərin hesablanması və ödənilməsi üzrə məsləhətlərin verilməsi;
- Ayrı-ayrı maliyyə və vergi sxemlərinin hazırlanması, tətbiqi və məsləhətlərin verilməsi;
- Bağlanmış aktlar üzrə vergilərə və digər icbari ödənişlərə dair məsləhətlərin verilməsi
- Qanunvericiliyə uyğun olaraq müəssisənin maliyyə uçotunun təşkil edilməsi;
- Vergi, Statistika, Dövlət Sosial Müdafiə Fondu və Məşğulluq idarələrinə rüblük, aylıq, illik hesabatların hazırlanması və təqdim edilməsi (Sadələşdirilmiş vergi bəyannaməsi, Ödəmə mənbəyindən vergi bəyannaməsi, Əmlak vergisi bəyannaməsi, Əlavə Dəyər Vergisi bəyannaməsi, Gəlir vergisi bəyannaməsi, Mənfəət vergisi bəyannaməsi və s.);
- Gündəlik əməliyyatların (invoysların, elektron qaimə-fakturaların, elektron vergi hesab-fakturaların, ödəniş tapşırıqlarının hazırlanması) həyata keçirilməsi;
- Mədaxil və nəxaric pul vəsaitləri uçotunun, mühasibat uçotu hesabatlarında onların hərəkətinin, istehsal dövriyyəsi və xərclərinin, xərclər smetasının hazırlanması;
- 1 C proqram təminatında əməliyyatların, gəlir və xərclərin qeydiyyatının aparılması, şirkətlərdə mühasibat uçotunun təşkili və mühasibat uçotunu qurulması;
- Əməliyyatların təhlil edilməsi, riskli əməliyyatlarla bağlı vaxtında məlumatın verilməsi;
- Bütün növ bank əməliyyatlarının həyata keçirilməsi.
- ƏDV depozit hesabı üzrə əməliyyatlarının aparılması;
- Kreditorlarla hesablaşmaların aparılması;
- Debitorlar borcların zamanında ödənilməsinə nəzarət;
- Əsas vəsaitlərin bazar qiymətlərinə uyğun olaraq yenidən qiymətləndirilməsi, uçotunun aparılması, amortizasiyası.
- İdxal-ixrac əməliyytları zamanı yük gömrük bəyannamələri üzrə işlərin görülməsi və idxal olunmuş malların anbarda uçotunun aparılması.
Aşağıdakı xanaları dolduraraq müraciətinizi təsdiqləyin